Τρίτη 29 Ιουνίου 2021

ΑΣΠΙΔΑ ΑΝΟΣΙΑΣ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ;

Ενθαρρυντικά στοιχεία για την «ασπίδα ανοσίας» κατά του κορονοϊού που δημιουργούν τα εμβόλια mRN προκύπτουν από αμερικανική επιστημονική έρευνα που δημοσιεύει το περιοδικό Nature * 

Πρόκειται για τα δύο εμβόλια, της Pfizer/BioNTech με έδρα την New York USA το ένα  και της Moderna με έδρα την Massachusetts USA το δεύτερο.

Με βάση την έρευνα αυτή, τα εμβόλια τεχνολογίας mRNA προκαλούν μια “ανθεκτική ανοσολογική απόκριση στον οργανισμό” που είναι πιθανό να προσφέρει προστασία κατά του κορονοϊού για χρονικό διάστημα δύο χρόνων τουλάχιστον ή ενδεχομένως ακόμη και για μια ολόκληρη ζωή. 

Τα ευρήματα της νέας μελέτης έρχονται να προστεθούν σε άλλα, πρόσφατα επιστημονικά στοιχεία που δείχνουν ότι οι περισσότεροι άνθρωποι που “έχουν ανοσοποιηθεί με τα εμβόλια mRNA ίσως να μην χρειαστούν ενισχυτικές δόσεις¨. Προϋπόθεση γι αυτό είναι ο ιός και τα παραλλαγμένα στελέχη του να μην εξελιχθούν πολύ περισσότερο από τις τωρινές μορφές τους, κάτι που δεν μπορεί κανείς επιστήμων να εγγυηθεί. 

Με βάση την ίδια έρευνα, όσοι είχαν αναρρώσει από Covid και μετά εμβολιάστηκαν, είναι πιθανό να μην χρειαστούν ενισχυτικές δόσεις ακόμη και αν εμφανιστεί κάποια σημαντική παραλλαγή του ιού. «Είναι καλό σημάδι το πόσο ανθεκτική είναι η ανοσία που χτίζεται από αυτό το εμβόλιο», δήλωσε ο Ali Ellebedy, καθηγητής ανοσολογίας στο St. Louis University που δημοσιεύτηκε στους New York Times. 

Η μελέτη δεν συμπεριέλαβε το εμβόλιο που ανέπτυξε η εταιρεία Johnson & Johnson, αλλά ο δρ. Ali Ellebedy εκτιμά πως η ανοσολογική απόκριση που προκαλεί το εν λόγω σκεύασμα θα είναι λιγότερο ισχυρή σε βάθος χρόνου σε σχέση με εκείνη που επιφέρουν τα εμβόλια mRNA

Ισχυρά τα “κύτταρα μνήμης Β” 

Τον προηγούμενο μήνα, ο δρ. Ali Ellebedy και η ομάδα του παρατήρησαν ότι σε όσους είχαν περάσει Covid, τα “ανοσοκύτταρα” που αναγνωρίζουν τον ιό παρέμειναν στον μυελό των οστών για τουλάχιστον οκτώ μήνες μετά τη μόλυνση. Επιπλέον, μελέτη άλλης ομάδας ειδικών έδειξε ότι τα λεγόμενα “κύτταρα μνήμης Β” εξακολουθούσαν να ωριμάζουν και να ισχυροποιούνται για τουλάχιστον ένα χρόνο μετά τη μόλυνση. Με βάση αυτά τα ευρήματα, οι επιστήμονες προχώρησαν στην υπόθεση ότι η ανοσία μπορεί να διαρκέσει για χρόνια, ίσως και για μια ολόκληρη ζωή, σε άτομα που μολύνθηκαν και ύστερα εμβολιάστηκαν. 

Παραμένει, ωστόσο, ασαφές αν ο εμβολιασμός μπορεί από μόνος του (δηλ. χωρίς να έχει προϋπάρξει νόσηση) να επιτύχει μια τόσο μακροχρόνια επίδραση. Το μέλλον θα δείξει.........

Μετά από μόλυνση ή εμβολιασμό, μια εξειδικευμένη δομή που ονομάζεται "βλαστικό κέντρο", σχηματίζεται στους λεμφαδένες. Πως λειτουργεί το “βλαστικό κέντρο”;  Πρόκειται για μια «ελίτ» κατηγορία με διάφορα είδη Β κυττάρων. Όσο μεγαλύτερη είναι η ποικιλία τους και όσο περισσότερο καιρό λειτουργούν μέσα στον οργανισμό αυτά τα κύτταρα, τόσο μεγαλύτερη και η πιθανότητα να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν νέα παραλλαγμένα στελέχη του ιού που ίσως εμφανιστούν. Μετά από μόλυνση με τον κορονοϊό, το "βλαστικό κέντρο" σχηματίζεται μέσα στους πνεύμονες. Μετά τον εμβολιασμό όμως, η «εκπαίδευση» των κυττάρων λαμβάνει χώρα σε λεμφαδένες που βρίσκονται στις μασχάλες και είναι πιο προσβάσιμοι στους ερευνητές. Η ομάδα του δρ. Ali Ellebedy βρήκε ότι 15 εβδομάδες μετά από την πρώτη δόση του εμβολίου, το βλαστικό κέντρο ήταν ακόμη πολύ ενεργό και στους 14 συμμετέχοντες στην έρευνα, και πως ο αριθμός των κυττάρων μνήμης που αναγνώριζαν τον κορονοϊό, δεν είχε μειωθεί. «Το γεγονός ότι οι αντιδράσεις αυτές συνεχίζονταν για περίπου τέσσερις μήνες μετά τον εμβολιασμό είναι ένα πάρα, πάρα πολύ καλό σημάδι», δήλωσε ο δρ. Ali Ellebedy. 

Τα βλαστικά κέντρα φτάνουν στην κορύφωση της λειτουργίας τους μία ή δύο εβδομάδες μετά την ανοσοποίηση και στη συνέχεια φθίνουν. «Συνήθως, μετά από τέσσερις με έξι εβδομάδες, δεν έχει μείνει κάτι», δήλωσε ο δρ. Dipta Batatsaria, ανοσολόγος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα. «Όμως, τα βλαστικά κέντρα που διαμορφώνονται από τα εμβόλιο mRNA εξακολουθούν να λειτουργούν, για μήνες, και δεν παρατηρείται μεγάλη μείωση στους περισσότερους ανθρώπους». 

Ποιοι μπορεί να χρειαστούν ενισχυτική δόση ; 

Ο δρ. Dipta Batatsaria σημείωσε επίσης ότι τα περισσότερα από όσα γνωρίζουν οι επιστήμονες σχετικά με την ανθεκτικότητα της λειτουργίας των βλαστικών κέντρων, βασίζονται σε έρευνες που έχουν γίνει σε ζώα. Η νέα μελέτη που έγινε σε εθελοντές, είναι η πρώτη που δείχνει τι ισχύει για τους ανθρώπους μετά τον εμβολιασμό. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των εμβολιασμένων προστατεύονται για μεγάλο χρονικό διάστημα, τουλάχιστον ενάντια και στα ήδη υπάρχοντα παραλλαγμένα στελέχη του ιού . 

Ωστόσο, οι ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, οι άνθρωποι με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα και εκείνοι που παίρνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, ίσως χρειαστούν ενισχυτικές δόσεις. 

Αντίθετα, όσοι νόσησαν από Covid και αργότερα εμβολιάστηκαν ίσως να μην τις χρειαστούν καθόλου. 

Το ακριβές διάστημα που θα ισχύει η προστασία που παρέχουν τα εμβόλια mRNA είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Με την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξουν παραλλαγμένα στελέχη που να επηρεάζουν την ανοσοποίηση, η ανοσία θα μπορούσε θεωρητικά να κρατήσει για μια ζωή, σύμφωνα με τους ειδικούς. 

Οι μη ειδικοί όμως, που γνωρίζουν πως ο ιός αυτός εξελίσσεται συνεχώς, τι να συμπεράνουν ; 

Ασυνήθιστη προστασία 

Ας δούμε όμως βήμα-βήμα τη μελέτη που οδήγησε σε αυτές τις αισιόδοξες επιστημονικές δηλώσεις. Κατ’ αρχάς πρέπει να αναφέρουμε ότι τα αντισώματα είναι μόρια του ανοσοποιητικού μας συστήματος που έχουν την ικανότητα να αναγνωρίζουν ξένα μόρια, τους ξένους "ειβολείς", τα λεγόμενα “αντιγόνα”, και να προσδένονται σε αυτά, ένα από αυτά «συνελήφθη» από τον καθηγητή  Ali Ellebedy στο αίμα ενός ασθενούς που νοσηλευόταν με γρίπη στο Νοσοκομείο Barnes-Jewis στο St. Louis τον χειμώνα του 2017.

Εκείνη την περίοδο ο δρ Ellebedy ανέλυε δείγματα αίματος ασθενών με γρίπη στο πλαίσιο μιας μελέτης. Παρατήρησε σε ένα από αυτά κάτι το ασυνήθιστο: περιείχε βέβαια αντισώματα ενάντια στην “αιμοσυγκολλητίνη”, την κύρια δηλαδή πρωτεΐνη της επιφάνειας του ιού της γρίπης, αλλά περιείχε και άλλα αντισώματα τα οποία στόχευαν κάτι διαφορετικό. Δεν γνώριζε όμως τι ήταν αυτό, αφού δεν διέθετε τα κατάλληλα εργαλεία για να το διερευνήσει. Έτσι έστειλε τρία από τα αντισώματα στον καθηγητή Cramer, ο οποίος είχε όλα τα μέσα για να δώσει μια σαφή απάντηση.  

Ο καθηγητής Cramer δοκίμασε τα αντισώματα σε πολλές και διαφορετικές μορφές “νευραμινιδάσης” τις οποίες διαθέτει στο εργαστήριό του. Όπως είδε, ένα από τα τρία αντισώματα φάνηκε να μπλοκάρει τη δραστηριότητα όλων των γνωστών τύπων της πρωτεΐνης – τόσο σε στελέχη του ιού της γρίπης που προσβάλλουν τους ανθρώπους, όσο και σε στελέχη που προσβάλλουν χοίρους και πτηνά. «Το εύρος δράσης των αντισωμάτων μάς εξέπληξε. 

Μέχρι τώρα γνωρίζαμε ότι τα αντισώματα ενάντια στη “νευραμινιδάση” μπορούν να έχουν ευρεία δράση σε ένα μόνο στέλεχος, όπως για παράδειγμα το Η1Ν1, ωστόσο ήταν ανήκουστο να υπάρχει αντίσωμα με ισχυρή δράση σε διαφορετικά στελέχη του ιού της γρίπης. 

-"Στην αρχή δεν πιστεύαμε αυτό που βλέπαμε – κυρίως την ικανότητα των αντισωμάτων να είναι αποτελεσματικά τόσο ενάντια σε υπότυπους του ιού της γρίπης Α όσο και σε υπότυπους της γρίπης Β".  Οταν οι ερευνητές κατάλαβαν τη δυναμική που φαινόταν να έχουν αυτά τα αντισώματα, αποφάσισαν να προχωρήσουν σε πειράματα σε ζώα. Έτσι τα χορήγησαν σε ποντίκια τα οποία είχαν προηγουμένως λάβει μια θανατηφόρα δόση ιού της γρίπης. Όπως προέκυψε, και τα τρία αντισώματα ήταν αποτελεσματικά ενάντια σε πολλά στελέχη του ιού και μάλιστα ένα από αυτά, το «1G01», φάνηκε ότι μπορούσε να προστατεύσει τα ζώα ενάντια και στα 12 στελέχη του ιού που δοκιμάστηκαν (τρεις ομάδες στελεχών που πλήττουν τους ανθρώπους καθώς και στελέχη της γρίπης των πτηνών και των χοίρων). Ηταν μάλιστα χαρακτηριστικό ότι τα πειραματόζωα επιβίωσαν ακόμη και όταν το αντίσωμα χορηγήθηκε 72 ώρες μετά τη μόλυνση με τον ιό, γεγονός που μαρτυρεί ότι το «1G01» μπορεί να προσφέρει με έναν σμπάρο δυο τρυγόνια: τόσο πρόληψη μέσω της ανάπτυξης εμβολίου όσο και θεραπεία, όπως σε ασθενείς που νοσηλεύονται με γρίπη σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας και για τους οποίους έχει παρέλθει το χρονικό «παράθυρο» ώστε να λάβουν τη σημερινή διαδεδομένη θεραπεία, την οσελταμιβίρη, (η οποία  προκειμένου να είναι αποτελεσματική, πρέπει να χορηγείται μέσα στις πρώτες 24 ώρες από την εμφάνιση των συμπτωμάτων). «Τα αντισώματα που ανακαλύψαμε θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και για την ανάπτυξη θεραπειών. Αυτήν τη στιγμή βρισκόμαστε σε διαδικασία περαιτέρω μελέτης τους καθώς και βελτίωσής τους ώστε να γίνουν πιο αποτελεσματικά. Πιστεύουμε ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και σε συνδυασμό με τις υπάρχουσες αντιιικές θεραπείες για τη γρίπη» μας είπε σχετικά ο καθηγητής Cramer. 

* Το Nature είναι αγγλικό επιστημονικό περιοδικό, από τα εγκυρότερα του πλανήτη, εκδόθηκε για πρώτη φορά στις 4 Νοεμβρίου 1869. Θεωρείται ως το γνωστότερο επιστημονικό περιοδικό στον κόσμο με συντελεστή επιρροής στο 42.778, ενώ έχει καθιερωθεί ως ένα από τα κορυφαία ακαδημαϊκά περιοδικά στον κόσμο  

Παρασκευή 25 Ιουνίου 2021

 

 Περιφέρεια Αττικής: Ενισχύει με 100 εκ. ευρώ το προσωπικό στο ΕΣΥ | ΑΘΗΝΑ  9,84

Στα πλαίσια μεταρρύθμισης και συνολικής αναβάθμισης της δημόσιας υγείας στην Ελλάδα, ιδρύθηκε στην πατρίδα μας με τον νόμο 1397/83 (ΦΕΚ αριθμός 143 της 7ης Οκτωβρίου του 1983) το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ). Σκοπός του είναι η εξασφάλιση σωστής ιατρικής, φαρμακευτικής και νοσηλευτικής κάλυψης των αναγκών του ελληνικού πληθυσμού και όσων διαμένουν στην Ελλάδα μέσω της παροχής δωρεάν υπηρεσιών και κυρίως την λειτουργική ενοποίηση των δημόσιων υποδομών περίθαλψης. Οι υπηρεσίες υγείας, με βάση το ΕΣΥ πρέπει να παρέχονται απρόσκοπτα και ισότιμα σε όλους τους πολίτες ανεξάρτητα από την οικονομική, κοινωνική και επαγγελματική τους κατάσταση μέσα από ένα ενιαίο και αποκεντρωμένο Εθνικό Σύστημα Υγείας.

Η ανάπτυξη του συστήματος ξεκινά κατά σειρά με τα Κέντρα Υγείας, συνεχίζει με τα ΤοΜΥ (Τοπική Μονάδα Υγείας) και συμπληρώνεται με τα περιφερειακά και νομαρχιακά Νοσοκομεία στην Ελλάδα.

Το σύστημα ολοκληρώνεται με το ΕΚΑΒ (Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας).

Οι μονάδες υγείας χωρίζονται ως εξής:

Κέντρα Υγείας : 322 μονάδες για πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας με σκοπό την πρόληψη, θεραπεία και αποκατάσταση.

ΤοΜΥ (Τοπική Μονάδα Υγείας) : 239 μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.

Νοσοκομεία : 73 νοσοκομεία με σκοπό την παροχή δευτεροβάθμιας / Τριτοβάθμιας φροντίδας υγείας, δηλαδή την ενδονοσοκομειακή περίθαλψη.

Το ΕΚΑΒ (Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας) είναι το βασικό μέσο διακομιδής πασχόντων ατόμων στις παραπάνω μονάδες υγείας. Σκοπό έχει την αποστολή εξειδικευμένου προσωπικού στον τόπο εκτάκτων συμβάντων, για την παροχή άμεσης βοήθειας και διακομιδής των πασχόντων ατόμων, προς τους πλησιέστερους υγειονομικούς σχηματισμούς (νοσοκομεία, κέντρα υγείας). Η επικοινωνία γίνεται μέσω του 166 ή και του 112.

ΕΚΑΒ / Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας

Μέσα διακομιδής

Αριθμός

Ασθενοφόρα

735

Ειδικές Κινητές Μονάδες Επείγουσας Προνοσοκομειακής Ιατρικής

102

Μοτοσυκλέτες

25

Μικρά οχήματα ταχείας πρόσβασης

4

Ελικόπτερα

3

Αυτοκινούμενα Συντονιστικά Κέντρα

2

Οχήματα Αντιμετώπισης Καταστροφών

2

Ασθενοφόρα που έχουν παραχωρηθεί από το ΕΚΑΒ και χρησιμοποιούνται από Νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας

350



Αγροτικά και Περιφερειακά Ιατρεία

Υπάρχουν διάσπαρτα Αγροτικά και Περιφερειακά Ιατρεία στην Ελληνική επικράτεια. Η διοίκηση ασκείται από τις επτά Υγειονομικές Περιφέρειες της χώρας (Αττικής, Πειραιώς-Αιγαίου, Μακεδονίας, Μακεδονίας-Θράκης, Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδος, Πελοποννήσου, Ιονίων Νήσων, Ηπείρου και Δυτικής Ελλάδος και Κρήτης).

Για τους ασφαλισμένους προβλέπεται η παροχή υπηρεσιών υγείας και από τον ΕΦΚΑ ((Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης) και τον ΕΟΠΥΥ.

Πάντως διασφαλίζεται η δωρεάν πρόσβαση των ανασφάλιστων και των ευάλωτων ομάδων στο Εθνικό Σύστημα Υγείας.

Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του 2021 προβλέπεται δαπάνη για το ΕΣΥ 4.256.596.000 €.

Σε έκθεση του, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ( Π.Ο.Υ.) κατέταξε το Ελληνικό ΕΣΥ 14ο παγκοσμίως στη γενική επίδοση (overall health system performance).

Το σχέδιο για την πλήρη αναδιοργάνωση του ΕΣΥ

Έχουν περάσει 38 χρόνια από την ίδρυση του ΕΣΥ στη χώρα μας. Παρ’ όλα τα κατά καιρούς προβλήματά του, είναι ένα οργανωμένο δημόσιο σύστημα υγείας που λειτουργεί σαν δίχτυ ασφαλείας για όλους μας. Παράλληλα, είναι διασυνδεδεμένες με αυτό επτά πανεπιστημιακές Ιατρικές Σχολές, μία σε κάθε μείζονα περιφέρεια της χώρας, που παρά τις δυσκολίες των τελευταίων χρόνων, εξακολουθούν να παρέχουν υψηλής ποιότητας κλινικό, διδακτικό και ερευνητικό έργο. Το Εθνικό Σύστημα Υγείας διαθέτει μεγάλα κεντρικά και περιφερικά νοσοκομεία, και καλύπτει κάθε γωνιά της χώρας, με μικρότερα νοσοκομεία, με κέντρα υγείας και με αγροτικά ιατρεία και στα πιο απόμακρα μέρη. Ο πληθυσμός της χώρας καλύπτεται υγειονομικά από το ελληνικό Δημόσιο και μπορεί, αν το γνωρίζει, να ασκεί τα δικαιώματά του στη φροντίδα υγείας, με αξιοπρέπεια.

Στα 38 χρόνια της ύπαρξής του, το ΕΣΥ πέτυχε να προσαρμοστεί στις ραγδαίες αλλαγές. Αλλαγές με δύο μεγάλες κρίσεις, μια οικονομική, διαρκείας τουλάχιστον 10 ετών, και μια υγειονομική καταστροφή, την πανδημία του COVID-19, που διανύουμε ακόμη.

Το ανακοινωθέν από τον πρωθυπουργό, σχέδιο για την πλήρη αναδιοργάνωση του ΕΣΥ φαίνεται σαν μια αναγκαία, παρέμβαση που θα βοηθήσει το σύστημα υγείας της χώρας μας να προσαρμοστεί καλύτερα στο σήμερα, και το σπουδαιότερο, να ετοιμαστεί για ένα άγνωστο αύριο, που για πολλούς λόγους, όπως η αλλαγή του κλίματος και η συνεχώς αυξανόμενη συρροή μεταναστών, προβλέπεται δύσκολο. Το νέο προτεινόμενο ΕΣΥ θα πρέπει όχι μόνο να εκτελεί την αποστολή του, που είναι η εξασφάλιση της ψυχικής, σωματικής και κοινωνικής υγείας των κατοίκων της χώρας, αλλά και το βασικότερο, λειτουργώντας σωστά, να διασφαλίζει τον σεβασμό της αξιοπρέπειάς τους.

Το σχέδιο της κυβέρνησης για το νέο ΕΣΥ προτείνει οργανωτικές αλλαγές, που με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας θα αυξήσουν τη λειτουργική, οικονομική και, το σπουδαιότερο, ανθρωπιστική αποδοτικότητα του συστήματος.

Η ιδέα ίδρυσης μιας νέας «διαδρομής φροντίδας» ενός ανθρώπου μέσω ενός συστήματος υγείας ολιστικού, που τον παραλαμβάνει και τον κρατά υγιή, μεριμνά γι’ αυτόν όταν αρρωστήσει, και τον αποκαθιστά μετά την ανάρρωσή του, είναι χρήσιμη και ακριβώς όπως θα περίμενε κάποιος από μια χώρα πολιτισμένη και εμπνεόμενη από ανθρωπιστικές αξίες.

Οι προτεινόμενες τρεις αλλαγές :

Ανάπτυξη αυτόνομων τμημάτων επειγόντων περιστατικών στα νοσοκομεία.

Διαβάθμιση των νοσοκομείων σε μεγάλα «κομβικά» και μικρότερα διασυνδεδεμένα με αυτά «δορυφορικά».

Δημιουργία μετα-νοσοκομειακής φροντίδας (αποκατάστασης ή ανακούφισης).

Φυσικά, ο στρατηγικός σχεδιασμός θα πρέπει να βασιστεί στις πραγματικές ανάγκες υγείας, με βάση τους πληθυσμιακούς και δημογραφικούς δείκτες και τις τοπικές ιδιαιτερότητες. Από την άλλη μεριά, δημιουργία δεικτών ελέγχου απόδοσης (outcomes) και συστήματα διασφάλισης ποιότητας της παρεχόμενης φροντίδας είναι εκ των ων ουκ άνευ για την επιτυχία αυτού του νέου συστήματος.

Για μια πετυχημένη αναβάθμιση του ΕΣΥ θα πρέπει να λάβει η κυβέρνηση υπόψη της ορισμένες σημαντικές ιδιαιτερότητες της χώρας μας. Κατ’ αρχήν, το ΕΣΥ, όπως είναι σήμερα, είναι κυρίως «νοσοκεντρικό» και λιγότερο «υγειοκεντρικό».

Εφαρμόζει πάντως την «Ιατρική που βασίζεται σε ενδείξεις, δηλαδή σε επιστημονικά δεδομένα, όπως πρέπει. Όμως, όπως από την αρχαιότητα γνωρίζουμε, και πολλές σύγχρονες μελέτες αποδεικνύουν, η Ιατρική του τρόπου ζωής είναι εξίσου σημαντική για την υγεία και την ευημερία του πληθυσμού, αλλά και για την οικονομία της χώρας.

Οι Αγγλοσάξονες αποκαλούν σήμερα την Ιατρική ως “Των 4 P” (Predictive- Προβλεπτική , Preventive - Προληπτική , Personalized - Προσωποποιημένη, Participatory - Συμμετοχική και τούτο γιατί η Ιατρική σήμερα έχει πολλαπλούς ρόλους. Το τελευταίο σημαίνει συμμετοχή του ασθενούς στις κλινικές αποφάσεις, κάτι που προϋποθέτει εισαγωγή, από τα σχολικά χρόνια, στα θέματα της βιολογίας και της υγείας, δηλαδή την ουσιαστική «παιδεία» των ασθενών και των δικών τους. Τα μεγάλα πανεπιστήμια της Αμερικής και της Αγγλίας αποκαλούν την σύγχρονη ιατρική “Narrative and Precision Medicine”, σε μετάφραση: «Αφηγηματική και Ακριβής Ιατρική», που σημαίνει να έχει ο γιατρός πλήρη γνώση του ασθενούς σαν κοινωνική και ατομική οντότητα, καθώς και λεπτομερή γνώση της παθοφυσιολογίας του σε επίπεδο κυττάρου και μορίου.

Προφανώς, το νέο ΕΣΥ, σε συνδυασμό με την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και τη δημόσια υγεία, και με τη βοήθεια της νέας τεχνολογίας, θα μπορέσει να παράσχει όλες τις ως άνω εκφάνσεις της Ιατρικής με τρόπο που θα εξυπηρετεί τους πολίτες με ευγένεια, ταχύτητα και αποτελεσματικότητα.