NERO CLAVDIUS CAESAR AVGUSTUS

 

 

Στα πλαίσια μεταρρύθμισης και συνολικής αναβάθμισης της δημόσιας υγείας στην Ελλάδα, ιδρύθηκε στην πατρίδα μας με τον νόμο 1397/83 (ΦΕΚ αριθμός 143 της 7ης Οκτωβρίου του 1983) το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ). Σκοπός του είναι η εξασφάλιση σωστής ιατρικής, φαρμακευτικής και νοσηλευτικής κάλυψης των αναγκών του ελληνικού πληθυσμού και όσων διαμένουν στην Ελλάδα μέσω της παροχής δωρεάν υπηρεσιών και κυρίως την λειτουργική ενοποίηση των δημόσιων υποδομών περίθαλψης. Οι υπηρεσίες υγείας, με βάση το ΕΣΥ πρέπει να παρέχονται απρόσκοπτα και ισότιμα σε όλους τους πολίτες ανεξάρτητα από την οικονομική, κοινωνική και επαγγελματική τους κατάσταση μέσα από ένα ενιαίο και αποκεντρωμένο Εθνικό Σύστημα Υγείας.

Η ανάπτυξη του συστήματος ξεκινά κατά σειρά με τα Κέντρα Υγείας, συνεχίζει με τα ΤοΜΥ (Τοπική Μονάδα Υγείας) και συμπληρώνεται με τα περιφερειακά και νομαρχιακά Νοσοκομεία στην Ελλάδα.

Το σύστημα ολοκληρώνεται με το ΕΚΑΒ (Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας).

Οι μονάδες υγείας χωρίζονται ως εξής:

Κέντρα Υγείας : 322 μονάδες για πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας με σκοπό την πρόληψη, θεραπεία και αποκατάσταση.

ΤοΜΥ (Τοπική Μονάδα Υγείας) : 239 μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.

Νοσοκομεία : 73 νοσοκομεία με σκοπό την παροχή δευτεροβάθμιας / Τριτοβάθμιας φροντίδας υγείας, δηλαδή την ενδονοσοκομειακή περίθαλψη.

Το ΕΚΑΒ (Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας) είναι το βασικό μέσο διακομιδής πασχόντων ατόμων στις παραπάνω μονάδες υγείας. Σκοπό έχει την αποστολή εξειδικευμένου προσωπικού στον τόπο εκτάκτων συμβάντων, για την παροχή άμεσης βοήθειας και διακομιδής των πασχόντων ατόμων, προς τους πλησιέστερους υγειονομικούς σχηματισμούς (νοσοκομεία, κέντρα υγείας). Η επικοινωνία γίνεται μέσω του 166 ή και του 112.

ΕΚΑΒ / Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας
Μέσα διακομιδής	Αριθμός
Ασθενοφόρα	735
Ειδικές Κινητές Μονάδες Επείγουσας Προνοσοκομειακής Ιατρικής	102
Μοτοσυκλέτες	25
Μικρά οχήματα ταχείας πρόσβασης	4
Ελικόπτερα	3
Αυτοκινούμενα Συντονιστικά Κέντρα	2
Οχήματα Αντιμετώπισης Καταστροφών	2
Ασθενοφόρα που έχουν παραχωρηθεί από το ΕΚΑΒ και χρησιμοποιούνται από Νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας	350

Αγροτικά και Περιφερειακά Ιατρεία

Υπάρχουν διάσπαρτα Αγροτικά και Περιφερειακά Ιατρεία στην Ελληνική επικράτεια. Η διοίκηση ασκείται από τις επτά Υγειονομικές Περιφέρειες της χώρας (Αττικής, Πειραιώς-Αιγαίου, Μακεδονίας, Μακεδονίας-Θράκης, Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδος, Πελοποννήσου, Ιονίων Νήσων, Ηπείρου και Δυτικής Ελλάδος και Κρήτης).

Για τους ασφαλισμένους προβλέπεται η παροχή υπηρεσιών υγείας και από τον ΕΦΚΑ ((Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης) και τον ΕΟΠΥΥ.

Πάντως διασφαλίζεται η δωρεάν πρόσβαση των ανασφάλιστων και των ευάλωτων ομάδων στο Εθνικό Σύστημα Υγείας.

Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του 2021 προβλέπεται δαπάνη για το ΕΣΥ 4.256.596.000 €.

Σε έκθεση του, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ( Π.Ο.Υ.) κατέταξε το Ελληνικό ΕΣΥ 14ο παγκοσμίως στη γενική επίδοση (overall health system performance).

Το σχέδιο για την πλήρη αναδιοργάνωση του ΕΣΥ

Έχουν περάσει 38 χρόνια από την ίδρυση του ΕΣΥ στη χώρα μας. Παρ’ όλα τα κατά καιρούς προβλήματά του, είναι ένα οργανωμένο δημόσιο σύστημα υγείας που λειτουργεί σαν δίχτυ ασφαλείας για όλους μας. Παράλληλα, είναι διασυνδεδεμένες με αυτό επτά πανεπιστημιακές Ιατρικές Σχολές, μία σε κάθε μείζονα περιφέρεια της χώρας, που παρά τις δυσκολίες των τελευταίων χρόνων, εξακολουθούν να παρέχουν υψηλής ποιότητας κλινικό, διδακτικό και ερευνητικό έργο. Το Εθνικό Σύστημα Υγείας διαθέτει μεγάλα κεντρικά και περιφερικά νοσοκομεία, και καλύπτει κάθε γωνιά της χώρας, με μικρότερα νοσοκομεία, με κέντρα υγείας και με αγροτικά ιατρεία και στα πιο απόμακρα μέρη. Ο πληθυσμός της χώρας καλύπτεται υγειονομικά από το ελληνικό Δημόσιο και μπορεί, αν το γνωρίζει, να ασκεί τα δικαιώματά του στη φροντίδα υγείας, με αξιοπρέπεια.

Στα 38 χρόνια της ύπαρξής του, το ΕΣΥ πέτυχε να προσαρμοστεί στις ραγδαίες αλλαγές. Αλλαγές με δύο μεγάλες κρίσεις, μια οικονομική, διαρκείας τουλάχιστον 10 ετών, και μια υγειονομική καταστροφή, την πανδημία του COVID-19, που διανύουμε ακόμη.

Το ανακοινωθέν από τον πρωθυπουργό, σχέδιο για την πλήρη αναδιοργάνωση του ΕΣΥ φαίνεται σαν μια αναγκαία, παρέμβαση που θα βοηθήσει το σύστημα υγείας της χώρας μας να προσαρμοστεί καλύτερα στο σήμερα, και το σπουδαιότερο, να ετοιμαστεί για ένα άγνωστο αύριο, που για πολλούς λόγους, όπως η αλλαγή του κλίματος και η συνεχώς αυξανόμενη συρροή μεταναστών, προβλέπεται δύσκολο. Το νέο προτεινόμενο ΕΣΥ θα πρέπει όχι μόνο να εκτελεί την αποστολή του, που είναι η εξασφάλιση της ψυχικής, σωματικής και κοινωνικής υγείας των κατοίκων της χώρας, αλλά και το βασικότερο, λειτουργώντας σωστά, να διασφαλίζει τον σεβασμό της αξιοπρέπειάς τους.

Το σχέδιο της κυβέρνησης για το νέο ΕΣΥ προτείνει οργανωτικές αλλαγές, που με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας θα αυξήσουν τη λειτουργική, οικονομική και, το σπουδαιότερο, ανθρωπιστική αποδοτικότητα του συστήματος.

Η ιδέα ίδρυσης μιας νέας «διαδρομής φροντίδας» ενός ανθρώπου μέσω ενός συστήματος υγείας ολιστικού, που τον παραλαμβάνει και τον κρατά υγιή, μεριμνά γι’ αυτόν όταν αρρωστήσει, και τον αποκαθιστά μετά την ανάρρωσή του, είναι χρήσιμη και ακριβώς όπως θα περίμενε κάποιος από μια χώρα πολιτισμένη και εμπνεόμενη από ανθρωπιστικές αξίες.

Οι προτεινόμενες τρεις αλλαγές :

Ανάπτυξη αυτόνομων τμημάτων επειγόντων περιστατικών στα νοσοκομεία.

Διαβάθμιση των νοσοκομείων σε μεγάλα «κομβικά» και μικρότερα διασυνδεδεμένα με αυτά «δορυφορικά».

Δημιουργία μετα-νοσοκομειακής φροντίδας (αποκατάστασης ή ανακούφισης).

Φυσικά, ο στρατηγικός σχεδιασμός θα πρέπει να βασιστεί στις πραγματικές ανάγκες υγείας, με βάση τους πληθυσμιακούς και δημογραφικούς δείκτες και τις τοπικές ιδιαιτερότητες. Από την άλλη μεριά, δημιουργία δεικτών ελέγχου απόδοσης (outcomes) και συστήματα διασφάλισης ποιότητας της παρεχόμενης φροντίδας είναι εκ των ων ουκ άνευ για την επιτυχία αυτού του νέου συστήματος.

Για μια πετυχημένη αναβάθμιση του ΕΣΥ θα πρέπει να λάβει η κυβέρνηση υπόψη της ορισμένες σημαντικές ιδιαιτερότητες της χώρας μας. Κατ’ αρχήν, το ΕΣΥ, όπως είναι σήμερα, είναι κυρίως «νοσοκεντρικό» και λιγότερο «υγειοκεντρικό».

Εφαρμόζει πάντως την «Ιατρική που βασίζεται σε ενδείξεις, δηλαδή σε επιστημονικά δεδομένα, όπως πρέπει. Όμως, όπως από την αρχαιότητα γνωρίζουμε, και πολλές σύγχρονες μελέτες αποδεικνύουν, η Ιατρική του τρόπου ζωής είναι εξίσου σημαντική για την υγεία και την ευημερία του πληθυσμού, αλλά και για την οικονομία της χώρας.

Οι Αγγλοσάξονες αποκαλούν σήμερα την Ιατρική ως “Των 4 P” (Predictive- Προβλεπτική , Preventive - Προληπτική , Personalized - Προσωποποιημένη, Participatory - Συμμετοχική και τούτο γιατί η Ιατρική σήμερα έχει πολλαπλούς ρόλους. Το τελευταίο σημαίνει συμμετοχή του ασθενούς στις κλινικές αποφάσεις, κάτι που προϋποθέτει εισαγωγή, από τα σχολικά χρόνια, στα θέματα της βιολογίας και της υγείας, δηλαδή την ουσιαστική «παιδεία» των ασθενών και των δικών τους. Τα μεγάλα πανεπιστήμια της Αμερικής και της Αγγλίας αποκαλούν την σύγχρονη ιατρική “Narrative and Precision Medicine”, σε μετάφραση: «Αφηγηματική και Ακριβής Ιατρική», που σημαίνει να έχει ο γιατρός πλήρη γνώση του ασθενούς σαν κοινωνική και ατομική οντότητα, καθώς και λεπτομερή γνώση της παθοφυσιολογίας του σε επίπεδο κυττάρου και μορίου.

Προφανώς, το νέο ΕΣΥ, σε συνδυασμό με την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και τη δημόσια υγεία, και με τη βοήθεια της νέας τεχνολογίας, θα μπορέσει να παράσχει όλες τις ως άνω εκφάνσεις της Ιατρικής με τρόπο που θα εξυπηρετεί τους πολίτες με ευγένεια, ταχύτητα και αποτελεσματικότητα.