Ένα φως στο ταξίδι μιας μεγάλης νύχτας .......

Ξεφύλλιζα το άλμπουμ με τις φωτογραφίες που τόσα χρόνια είχα μαζέψει, σκοπό είχα να σκανάρω και να μεταφέρω όλες τις παλιές φωτογραφίες στον υπολογιστή μου, όταν με μεγάλη μου έκπληξη ανάμεσα στις παλιές φωτογραφίες βρήκα μια κάρτα με φωτογραφία, μια παλιά εκλογική καρτούλα ενός υποψήφιου δημοτικού συμβούλου σε δημοτικές εκλογές που θα γίνονταν παλιά στον Πειραιά, τον συνδυασμό, στον οποίο συμμετείχε, τον έλεγαν Π.Α.Κ. “Παμπειραϊκή – Ανεξάρτητη - Κίνηση“, σαν σύνθημα ο συνδυασμός είχε το “Για ένα πολιτισμένο Πειραιά“ , επικεφαλείς του ήταν οι τότε Πειραιώτες επαγγελματίες πολιτικοί Αντώνης Ντεντιδάκης και Στέλιος Λογοθέτης και ο υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος της καρτούλας με την φωτογραφία δεν ήταν παρά ο Άγγελος Βογάσαρης, ο επί έξη χρόνια φιλόλογος καθηγητής μου, ο άνθρωπος που το φώς της παιδείας του, άλλοτε αχνό, άλλοτε ζωηρό μα και αρκετές φορές έντονο, φώτιζε τον δρόμο τον δικό μου και όλων των τότε συμμαθητών μου σε όλο εκείνο το μακρύ νυχτερινό ταξίδι των έξη χρόνων στο νυχτερινό Γυμνάσιο του Πειραϊκού Συνδέσμου και αυτό δεν ήταν και μικρό πράγμα, για το θείο βρέφος ένα αστέρι φώτισε για μια νύχτα τρείς Πέρσες μάγους και δισεκατομμύρια άνθρωποι το αφηγούνται με δέος εδώ και δύο χιλιάδες χρόνια, ενώ το αστέρι του Νυχτερινού Γυμνασίου του Πειραϊκού Συνδέσμου φώτιζε σαράντα Έλληνες άμοιρους μαθητές για έξη ολόκληρα χρόνια.

Ποιος ήταν λοιπόν ο Άγγελος Γ. Βογάσαρης ;

Ο πατέρας του, Γεώργιος Βογάσαρης καταγόταν από την Ηλεία και εγκαταστάθηκε νεότατος στον Πειραιά, εργάσθηκε ως ανώτερος υπάλληλος στην Ιονική Τράπεζα.

Η μητέρα του Χαρίκλεια το γένος Ανδρέα Σούλη ήταν αδελφή του Άγγελου Σούλη, ιδιοκτήτη και διευθυντή  της παλαιάς Πειραϊκής  εφημερίδας "ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΟΣ" που εκδιδόταν από το 1914 ως και το 1923.

Ο Άγγελος Βογάσαρης γεννήθηκε την 6^η Μαΐου του 1925 στον Πειραιά, αποφοίτησε το λύκειο “Ελληνισμός“ του Κυριάκου Σταυριανού που βρισκόταν στο κέντρο του Πειραιά, απέναντι από τους κήπους της Τερψιθέας.

Σπούδασε Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και συνέχισε στη Γερμανική Ακαδημία του Μονάχου με παράλληλες σπουδές στην Οικονομία και στην Ψυχολογία.

Πέρα από τα γερμανικά σπούδασε αγγλικά και γαλλικά που τα έγραφε και μιλούσε άπταιστα.

Εργαζόταν  ακατάπαυστα, συνεχώς από το πρωί μέχρι την νύχτα και από νέος μέχρι τα γηρατειά του, θυμάμαι πολλές νύχτες, όταν έμπαινε στην  τάξη, μας έλεγε: "Κύριοι ησυχία είμαι με μια τυρόπιτα από το πρωί" δεν μας είπε ποτέ ότι ήταν κουρασμένος. Ως εκπαιδευτικός δίδαξε επί σειρά ετών στο Νυχτερινό Γυμνάσιο του Πειραϊκού Συνδέσμου και έκλεισε την διδακτική του καριέρα στο λύκειο της Ιονίου Σχολής της Φιλοθέης. 

Παράλληλα εργαζόταν και ως ανώτερος υπάλληλος στην Ιονική – Λαϊκή τράπεζα. Μετεκπαιδεύτηκε μάλιστα στο Βέλγιο και Γερμανία σε θέματα Κοινής Αγοράς και επί σειρά ετών  διηύθυνε την Υπηρεσία Κοινής Αγοράς και Προώθησης Εργασιών της Ιονικής και Λαϊκής τράπεζας.

Ο Άγγελος Βογάσαρης  ήταν ένας εξαίρετος καθηγητής, υπήρξα έξη  χρόνια μαθητής του και  εκείνο που θυμάμαι έντονα είναι ότι ανάμεσα στους δέκα καθηγητές του γυμνασίου ήταν ο καλύτερος και αυτό φαινόταν αμέσως σε όλο το σχολείο, όχι μόνο γιατί ήταν άριστα καταρτισμένος, αλλά γιατί είχε την φωτιά της διδασκαλίας μέσα του και εκείνο που είχε μεγάλη σημασία για μας τους έφηβους τότε μαθητές του, ήταν το γεγονός ότι ήταν ο μοναδικός καθηγητής που όχι μόνο μας δίδασκε, αλλά είχε μπει και στη ζωή μας και έτσι μπορούσαμε κάθε βράδυ να μιλήσουμε με έναν πολύ μορφωμένο άνθρωπο, θυμάμαι ότι μια νύχτα είχε φέρει ένα γραμμόφωνο βαλίτσα και μας έβαλε να ακούσουμε την Norma του Bellini με την Μαρία Κάλλας .

Με τον Βογάσαρη, είχα βρεθεί δυο-τρείς  φορές στο σπίτι του, ήταν στο κέντρο του Πειραιά, μαζί με άλλους συμμαθητές.

Μας μιλούσε συνήθως για ότι απασχολούσε κάθε έφηβο εκείνης της εποχής και ήξερε πως να μιλήσει μαζί μας, κάτι σπάνιο όχι μόνο για το τότε, αλλά και για το σήμερα.

Ήταν ένας ζωντανός πνευματικός άνθρωπος. “Χαρά μου και τιμή μου να είμαι κοντά με τους νέους ανθρώπους όχι με αυτούς που αρχίζουν και σαπίζουν, όπως εγώ” είχε πει την τελευταία φορά που τον άκουσα να μιλάει στην μπυραρία του "Δεληγιάννη" το 1986 .
Ο λόγος του είχε χιούμορ, ήταν πάντα μαζί μας ευχάριστος, πρόσχαρος και καλόψυχος παρότι αρκετές φορές έχανε, ένεκα κάποιας προσωπικής  αδυναμίας, τον έλεγχο. Όμως στον Άγγελο, στον καθηγητή μας  συγχωρούσαμε κάθε προσωπική του κακοτοπιά, η παιδεία του ήταν μεγάλη και ο Βογάσαρης ήταν ο μοναδικός πνευματικός άνθρωπος που είχαμε μέχρι τότε γνωρίσει, θυμάμαι με πολύ συγκίνηση την τελευταία φόρα που τον είδα, ήταν το 1986 όταν τον τίμησε σε ειδική καλλιτεχνική εκδήλωση στο θέατρο “Κ. Πρέκα” η “Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών”.

Στην εκδήλωση αυτή ο παλιός μαθητής του και συμμαθητής μου, ηθοποιός Κώστας Πρέκας  διάβασε αποσπάσματα από το τότε τελευταίο του έργο. Με το τέλος αυτής της εκδήλωσης ένας άλλος παλιός μαθητής του, συμμαθητής και φίλος μου, είχε γίνει ο μεγαλύτερος ξυλέμπορος του Πειραιά τότε, ανέλαβε την δαπάνη της εστίασης και ψυχαγωγίας τόσο του καθηγητή μας όσο και όλων των παρευρεθέντων στην εκδήλωση, με τραπέζι στον Πειραιά μπροστά στην θάλασσα, όπως ξέραμε ότι άρεσε του καθηγητή μας. Στην μεγάλη ισόγεια αίθουσα της μπυραρίας   “Δεληγιάννη”,  στην πλατεία Αλεξάνδρας φάγαμε και ήπιαμε μπύρες μαζί με τον καθηγητή μας ευχόμενοι όλοι να τα εκατοστίσει και αργότερα στον πάνω όροφο, στο πιάνο μπαρ τραγουδήσαμε με κάποιον καλλιτέχνη που έτυχε να βρεθεί εκεί σαν πελάτης, είπαμε τραγούδια για την θάλασσα, του Καββαδία που τόσο τα λάτρευε ο καθηγητής μας. Δεν ξέρω στους άλλους παλιούς συμμαθητές μου τι εντύπωση τους άφησε,  σε εμένα πάντως αυτή η νύχτα θα μου μείνει αξέχαστη.

Από τα νεανικά του χρόνια εκδήλωσε το ενδιαφέρον του για τα γράμματα και εξέδωσε πολλά λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα, ποιητικές συλλογές, θεατρικά έργα, ποιητικές και λογοτεχνικές κριτικές.

Στα θεατρικά έργα του έδειξε τόσο έντονο αντικομφορμισμό, ώστε η δικτατορία να τα απαγορεύσει από το ραδιόφωνο, κάτι που ο καθηγητής  δεν το εκμεταλλεύτηκε ποτέ, όπως έκαναν τόσοι άλλοι.

Ανώτερος τραπεζικός, Καθηγητής φιλόλογος, Ψυχολόγος, Λογοτέχνης, Θεατρικός συγγραφέας, Πρόεδρος της Εταιρίας Γραμμάτων και Τεχνών Πειραιά, τακτικό Μέλος της “Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών” και πολιτικός όπως γράφει η καρτούλα που κρατώ στα χέρια μου, αφού δέχεται τους μελλοντικούς ψηφοφόρους του ως  υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος στην Ιπποκράτους 2 και Μακράς Στοάς κάθε μέρα από τις 6 έως 8 μμ., στην διεύθυνση που σήμερα βρίσκεται ο Πύργος του Πειραιά κάτω στο λιμάνι. 

Αυτός λοιπόν ήταν ο Άγγελος Βογάσαρης.

Πέθανε στο νοσοκομείο ΙΑΣΩ, την Πέμπτη 27^η  Απριλίου του 2006

 

 Κωνσταντίνος Καβάφης ο ποιητής των Παθών, της Ιστορίας και του Μέλλοντος, γεννήθηκε έζησε και   πέθανε στην Αλεξάνδρεια, εξ ου και έμεινε γνωστός ως Αλεξανδρινός. 1863-1933

                                                               ΗΓΕΜΩΝ ΕΚ ΔΥΤΙΚΗΣ  ΛΙΒΥΗΣ  ποίημα του Κωνσταντίνου Καβάφη

    Άρεσε γενικώς στην Αλεξάνδρεια,

   τες δέκα μέρες που διέμεινεν αυτού,

   ο ηγεμών εκ Δυτικής Λιβύης

   Αριστομένης, υιός του Μενελάου.

   Ως τ’ όνομά του, κ’ η περιβολή, κοσμίως, ελληνική.

   Δέχονταν ευχαρίστως τες τιμές, αλλά

   δεν τες επιζητούσεν· ήταν μετριόφρων.

   Αγόραζε βιβλία ελληνικά,

   ιδίως ιστορικά και φιλοσοφικά.

   Προ πάντων δε άνθρωπος λιγομίλητος.

   Θάταν βαθύς στες σκέψεις, διεδίδετο,

   κ’ οι τέτοιοι τόχουν φυσικό να μη μιλούν πολλά.

 

   Μήτε βαθύς στες σκέψεις ήταν, μήτε τίποτε.

   Ένας τυχαίος, αστείος άνθρωπος.

   Πήρε όνομα ελληνικό, ντύθηκε σαν τους Έλληνας,

   έμαθ’ επάνω, κάτω σαν τους Έλληνας να φέρεται·

   κ’ έτρεμεν η ψυχή του μη τυχόν

   χαλάσει την καλούτσικην εντύπωσι

   μιλώντας με βαρβαρισμούς δεινούς τα ελληνικά,

   κ’ οι Αλεξανδρινοί τον πάρουν στο ψιλό,

   ως είναι το συνήθειο τους, οι απαίσιοι.

 

   Γι’ αυτό και περιορίζονταν σε λίγες λέξεις,

   προσέχοντας με δέος τες κλίσεις και την προφορά·

   κ’ έπληττεν ουκ ολίγον έχοντας

  κουβέντες στοιβαγμένες μέσα του.

 

  Υ.Γ. Ο Κωνσταντίνος Καβάφης έγραψε αυτό το ποίημα το 1928. 

  Λιβύη ήταν στην αρχαιότητα η Ελληνική ονομασία της Βορειοδυτικής Αφρικής. 

  Βαρβαρισμός είναι τα γραμματικά λάθη. (Τα συντακτικά καλούνται Σολοικισμοί).

  Το ποίημα αυτό είναι από τα λεγόμενα ψευδοϊστορικά έργα του ποιητή.

  Το ποίημα "Ηγεμών εκ Δυτικής Λιβύης" είναι διαχρονικό και κατατάσσεται  στα λιγότερο γνωστά έργα του ποιητή.

  Ο  ηγεμόνας Αριστομένης είναι ένας αστείος ήρωας που εν τούτοις έχει κατορθώσει να    πείσει του κατοίκους της Αλεξάνδρειας να πιστέψουν πως είναι ένας «μετριόφρων» και " βαθύς στις σκέψεις" ηγεμών.

  Είναι αστείος ο Αριστομένης επειδή πήρε ελληνικό όνομα, ντύθηκε και φέρεται σαν Έλληνας, ενώ δεν      είναι.

  Ο ποιητής καυτηριάζει την ματαιοδοξία όσων προσποιούνται κάτι που δεν είναι.

  Σε αυτό το ποίημα ο Καβάφης ειρωνεύεται την ευπιστία ενός κόσμου που γίνεται έρμαιο  του "φαίνεσθαι".

 

Στα νερά του μεγαλύτερου λιμανιού μας, πριν τέσσερις ημέρες δολοφόνησαν ένα Κρητικόπουλο τον Αντώνη, τον πέταξαν στην θάλασσα και μαζί με αυτόν πνιγήκαν και πολλοί  Έλληνες μαζί του.

Πιθανόν να χαμογελούσε ο Αντώνης όταν έφευγε, βλέπεις ήταν μειωμένης νοητικής αντίληψης και έτσι δεν ήξερε ούτε και μπορούσε να μισεί, όπως εμείς οι “κανονικοί”, κι επειδή η μανούλα του δεν ζει, ας κάνουμε το ελάχιστο, να τον θρηνήσουμε εμείς.

Όχι όμως μόνο αυτόν αλλά και τους εαυτούς μας.

Στο λιμάνι που πνίγηκε ο Αντώνης, συναντούσαμε πριν μερικά χρόνια ανθρώπους έτοιμους να βοηθήσουν, να προσφέρουν ότι μπορούσαν, τώρα όχι μόνο στο λιμάνι αλλά σε όλη τη χώρα ακούμε μόνο βρυχηθμούς θηρίων.

Σαν Έλληνας και κυρίως σαν παλιός Πειραιώτης Αντώνη ένα έχω να σου πω : ΣΥΓΓΝΩΜΗ.…

Η τεχνητή νοημοσύνη και οι αλλαγές στον πόλεμο .......

 

Θεωρώντας τόλμημα να διαφωνήσω και μάλιστα γραπτώς, με την άποψη του διευθυντή της πλέον καταξιωμένης  στον τόπο μας εφημερίδας, σχετικά με τι συνέδραμε την εξέλιξη του πολέμου, θέλω να τονίσω εξ αρχής ότι δεν αμφισβητώ συνολικά τις απόψεις ενός τόσο καταξιωμένου δημοσιογράφου που μετά την αποφοίτηση του από Κολλέγιο Αθηνών,  σπούδασε οικονομικά και ιστορία στις ΗΠΑ και  απέκτησε μεταπτυχιακό στη δημοσιογραφία και τις διεθνείς σχέσεις από το Columbia University of New York City. Διαφωνώ μόνο με την άποψη του ότι …  «- Και βέβαια σε όλες αυτές τις αλλαγές διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ)»  και η διαφωνία μου αυτή καταφανώς προέρχεται από την διαφορά ηλικίας που έχω με τον διευθυντή της εφημερίδας, σαν παλαιότερος νομίζω ότι δικαιούμαι να έχω ιδίαν γνώμη.

Η γνώμη μου είναι ότι πρωταγωνιστικό ρόλο στην  αλλαγή του τρόπο που γίνονται σήμερα  οι πόλεμοι είναι τα φέρετρα με τους Αμερικανούς στρατιώτες που επέστρεφαν καθημερινά την δεκαετία του 70 από το Βιετνάμ  και όχι η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ).

Ο George Herbert Bush ο πρεσβύτερος,  εξελέγη το 1980 41ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, μετά από μία από τις πλέον άγριες εκλογικές αναμετρήσεις στις ΗΠΑ. Ο μέχρι τότε Αμερικανός Αντιπρόεδρος συγκέντρωσε το 54% των ψήφων, ενώ ο Michael  Stanley  Dukakis, παρά την υπεράνθρωπη προσπάθεια που κατέβαλε τόσο ο ίδιος όσο και η Ελληνική ομογένεια, εξασφάλισε μόνο το 46% των ψήφων.

Ο George H Bush είχε υπηρέτησε ως 11ος Διευθυντής της  CIA από το 1976 έως το 1977 και με έκθεση του τότε προς το Κογκρέσο είχε αποδώσει την ήττα των Αμερικανών στον πόλεμο του Βιετνάμ, αποκλειστικά στην εικόνα με τα φέρετρα των νεκρών  Αμερικανών  στρατιωτών  που έφταναν καθημερινά  στο Εθνικό Νεκροταφείο Arlington της Ουάσιγκτον.   

Ο Πόλεμος του Βιετνάμ, που διήρκησε 20 χρόνια, από την 1 Νοεμβρίου 1955 έως 30 Απριλίου 1975,  ήταν  η μεγαλύτερη ένοπλη σύγκρουση μεταξύ Δύσης και Ανατολής και  κατά τη διάρκεια του οποίου 58.000 Αμερικανοί στρατιώτες γύρισαν στην πατρίδα, που τους περίμενε ή Harley-Davidson ή η Ford Mustang του μπαμπά, όχι ζωντανοί αλλά σε φέρετρα.

Έτσι ο  George H Bush αμέσως μετά την εκλογή του ως 41ος Πρόεδρος,  εζήτησε από το Πεντάγωνο και τις μεγάλες εταιρείες όπλων τον σχεδιασμό ενός νέου πολέμου που σε αυτόν να μην συμμετέχουν  ..... Αμερικανοί στρατιώτες.  

Στρατιώτες ρομπότ σχεδιάστηκαν με ύψος 75 εκατοστών, όμως απέτυχαν μέχρι τώρα οι χειριστές να τους  κρατούν σε μια μάχη όρθιους, πέφτουν συνεχώς  και δεν μπορούν να τους  σηκώνουν, παρότι στα παιδικά καρτούν την τελευταία δεκαετία που έχουν εμφανισθεί οι Transformers, στρατιώτες ρομπότ που μετατρέπονται σε τανκς η αυτοκίνητο αν και διαλύονται από εχθρικά πυρά, αυτομάτως επανασυναρμολογούνται. Στην πραγματικότητα όμως η παραγωγή του ρομπότ στρατιώτη έχει για την ώρα εγκαταλειφθεί, συνεχίζεται πάντως και με μεγάλη επιτυχία η εμφάνιση του στα .... παιδικά καρτούν.

Στην θάλασσα εμφανίστηκαν, με πολύ μεγάλη επιτυχία, μικρά θαλάσσια σκάφη χωρίς πλήρωμα που αποστέλλονται υποβρύχια ή επιφανειακά για να καταστρέψουν παρόχθιους στόχους ή να συμμετέχουν σε ναυμαχίες, τα αποτελέσματα είναι θετικά μια και διαθέτουν καταστρεπτικά όπλα.

Στον αέρα έχουν κάνει επανάσταση στον πόλεμο τα Drones, είναι αεροσκάφη χωρίς πλήρωμα που  αποστέλλονται  για να φέρουν την καταστροφή στον αντίπαλο με πλήγματα ακριβείας η με ειδικούς  βομβαρδισμούς.

Τα όπλα αυτά τόσο τα θαλάσσια όσο και τα εναέρια πρέπει να διαθέτουν οπωσδήποτε κάμερες, για να μπορούν να τα κατευθύνουν στην αποστολή τους εκπαιδευμένοι χειριστές από ειδικούς θαλάμους επιχειρήσεων, περίπου όπως γίνεται από το κέντρο του Houston στις αποστολές της NASA. Έτσι τα παραπάνω όπλα δεν έχουν καμία σχέση με την τεχνική νοημοσύνη (ΑΙ) μια και τα διευθύνουν ειδικοί τεχνικοί.

Τον  πόλεμο ουσιαστικά τον άλλαξε την δεκαετία του 1980 ο  πύραυλος Tomahawk.

Ο Tomahawk φτάνει στην περιοχή του στόχου, χωρίς να γίνει αντιληπτός, πετώντας σε χαμηλό ύψος και καταστρέφει τις σταθερές εχθρικές εγκαταστάσεις χωρίς να κινδυνεύσουν πιλότοι, όπως το είχε  ζητήσει  ο George Herbert Bush πρεσβύτερος , ο 41ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, .

Το BGM-109 Tomahawk, όπως είναι το επίσημο όνομα του, είναι ο σύγχρονος αμερικανικός πύραυλος ελιγμών που τέθηκε σε λειτουργία το 1983 και παραμένει σε υπηρεσία ως σήμερα. Το συνολικό βάρος του πυραύλου – μαζί με τον βοηθητικό πυραυλικό κινητήρα που διαθέτει - είναι 1.600 κιλά, το βάρος της κεφαλής που περιέχει την εκρηκτική ύλη  είναι 450 κιλά. Το μήκος του πυραύλου είναι 6,25 μέτρα και η διάμετρος του 520 χιλιοστά. Ανάλογα με την έκδοση, το βεληνεκές του πυραύλου κυμαίνεται από 1.300 έως 2.500 χιλιόμετρα.

Για την εκτόξευση αυτού του πυραύλου απαιτείται ειδικά εξοπλισμένο πολεμικό πλοίο και για την επίτευξη οποιασδήποτε επιχείρησης  με Tomahawk, σε Ευρώπη, βόρεια Αφρική  και Μέση Ανατολή  το Αμερικανικό ναυτικό  έχει ανάγκη την υποστήριξη της αεροναυτικής βάσης της Σούδας.

Η πρώτη εργασία για τον πύραυλο Tomahawk ξεκίνησε το πρώτο μισό της δεκαετίας του 1970, με στόχο τη δημιουργία ενός τακτικού πυρηνικού πυραύλου ελιγμών, ο οποίος, ωστόσο, δεν θα παραβίαζε τις διατάξεις της Συνθήκης SALT I που είχαν υπογράψει οι Αμερικανοί με τους Σοβιετικούς.

Το έργο πραγματοποιήθηκε με υπεύθυνες για την παραγωγή του πυραύλου την Boeing και την General Dynamics.

Πολλές εκδόσεις αυτού του πυραύλου αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια της παραγωγής, όπως: BGM-109A (έκδοση ξηράς με πυρηνική κεφαλή W-80), BGM-109B (έκδοση θαλάσσης, σχεδιασμένη για επίθεση σε μονάδες επιφανείας του εχθρού) ή BGM-109C (θάλασσα έκδοση του πυραύλου που προορίζεται να επιτεθεί σε χερσαίους στόχους).

Επί του παρόντος, οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ είναι εξοπλισμένες μόνο με πυραύλους BGM-109 που σταθμεύουν σε μονάδες του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ.

Αξίζει να προστεθεί ότι οι πύραυλοι Tomahawk που χρησιμοποιούνται σήμερα διαθέτουν πολύ ακριβές σύστημα διεύθυνσης και πλοήγησης, χάρη στο οποίο χαρακτηρίζονται από πολύ υψηλή ακρίβεια. Οι πύραυλοι Tomahawk χρησιμοποιήθηκαν ευρέως κατά τον Πρώτο και τον Δεύτερο Πόλεμο του Κόλπου (1990-1991 και 2003), καθώς και σε πολλές περιορισμένες δραστηριότητες των ΗΠΑ, όπως ο βομβαρδισμός επιλεγμένων στόχων στη Συρία το 2017. Και ο πύραυλος  Tomahawk δεν έχει καμία σχέση με την τεχνική νοημοσύνη (ΑΙ) μια και τον ρυθμίζουν προ της εκτόξευσης ειδικοί τεχνικοί.