Τετάρτη 9 Νοεμβρίου 2022

Η μνήμη και η μάθηση με την αλλαγή της παραδοσιακής γραφής από την πληκτρολόγηση.

 


Ο παραδοσιακός  τρόπος γραφής όχι μόνο στους νέους αλλά και στους ηλικιωμένους, περιορίζεται πλέον σε μικρές σημειώσεις, σε post-it  και  στις λίστες για το σούπερ μάρκετ, στην παραδοσιακή γραφή θα καταφύγουμε μόνο  όταν θελήσουμε  να δώσουμε έναν πιο προσωπικό χαρακτήρα σε ένα γραφτό μας πχ σε μια ευχετήρια κάρτα.  

Πολλά παιδιά στέλνουν κάθε Χριστούγεννα  τα γράμματά τους στον Άγιο Βασίλη από τον υπολογιστή τους. αυτό ξεκίνησε περίπου το  2015,  που σημαίνει  ότι σήμερα θα πρέπει να είμαστε  μάλλον χαρούμενοι που τα παιδιά γράφουν στον υπολογιστή τους ακόμα με λέξεις και όχι με κάποιες εικόνες ή σκιτσάκια από το Viper ή το Tik Tok 

Μια δημοσκόπηση, πρόσφατη του 2022, σε δύο χιλιάδες Βρετανούς, που διεξήχθη από τη Ancestry.com έδειξε, πως ανεξαρτήτως ηλικίας, ένας στους δέκα δεν έχει γράψει τίποτα με το χέρι τον περασμένο χρόνο, έξι στους δέκα γράφουν πολύ λιγότερο σε σχέση με δέκα χρόνια νωρίτερα, ενώ στο ηλικιακό γκρουπ των 18-24 ένας στους τέσσερις δεν έχει γράψει ποτέ γράμμα ή έναν οποιοδήποτε πίνακα ή κατάσταση στα τελευταία πέντε χρόνια. 

Υπάρχει όμως και ένα παρήγορο, την περίοδο της καραντίνας αναδείχθηκε μια νέα τάση, οι μαθητές  βιντεοσκοπούσαν τους εαυτούς τους να γράφουν δήθεν ημερολόγια, να κρατούν δήθεν σημειώσεις με σκοπό να εξασκούνται στην καλλιγραφία και έπειτα ανέβαζαν αυτά τα βίντεο στο Youtube, κερδίζοντας χιλιάδες followers. Αυτό δείχνει ότι η κλασική γραφή με όμορφα γράμματα και ορθογραφία, δεν έχει χάσει εντελώς τους θαυμαστές της ακόμα και στους νέους.

Αυτό ίσως, να ισχύει και για τους εφήβους. Τι γίνεται, όμως, με εκείνα τα παιδιά που κάνουν τα πρώτα τους βήματα στο σχολείο και στη γραφή; Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι διδασκαλίας της.

Στην  Ελλάδα  στα δημοτικά σχολεία οι  δάσκαλοι έπαψαν ουσιαστικά να ενδιαφέρονται για το σχετικό μάθημα, την εξάσκηση δηλαδή, δις της εβδομάδας με συμπλήρωση  δύο σελίδων στο μάθημα Καλλιγραφίας και Αντιγραφής, Η ΔΟΕ (Διδασκαλική Ομοσπονδία Ελλάδος)   που είναι λαλίστατη ακόμη και στην υποστήριξη κατάληψης δημοτικών σχολείων, δεν έχει εκδηλώσει κανένα ενδιαφέρον για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος,  έτσι είναι πάνω από βέβαιο ότι οι αυριανοί Έλληνες   θα αντιμετωπίζουν με μειωμένη ικανότητα το σωστό γράψιμο με σχεδιασμένα όμορφα γράμματα και αποτυπωμένα με την επιβαλλόμενη ορθογραφία  και αυτό θα οφείλεται στη αποκλειστική χρήση ηλεκτρονικής γραφής, δηλαδή της γραφής μόνο μέσω υπολογιστών,tablet ή smartphone

Δεν πρέπει όμως σε καμία περίπτωση να δαιμονοποιουμε την ηλεκτρονική γραφή.

Από την αρχή της ανθρωπότητας έχουμε αλλάξει πολλά εργαλεία γραφής: από τις  Μινωικές πήλινες πλακέτες που σκάλιζαν τον πηλό  με ένα μυτερό ξύλο και μετά τις ψήνανε, τις πλάκες με επίστρωση κεριού, την εποχή του Σωκράτη, που τις σκάλιζαν με ένα κονδύλι και το πρώτο κινέζικο χαρτί που το έγραφαν με ένα μικρό πινέλο από γουρουνότριχες, πριν από περίπου 1.000 χρόνια, μέχρι τα χρόνια μας  το στυλό διαρκείας τη δεκαετία του 1940. Μήπως λοιπόν οι υπολογιστές είναι  και αυτοί απλώς ένα ακόμα εργαλείο γραφής;   

Στο Πανεπιστημίου του Τόκιο ζητήθηκε από μια ομάδα φοιτητών οι μισοί να κρατήσουν σημειώσεις με  στυλό και χαρτί και οι υπόλοιποι με υπολογιστή. Μία ώρα αργότερα, τους ζητήθηκε να θυμηθούν τις σημειώσεις, τους και ενώ ο εγκέφαλός τους εξεταζόταν μέσω μαγνητικής τομογραφίας, Τα αποτελέσματα έδειξε πως αυτοί που έγραφαν με το χέρι θυμούνταν τις πληροφορίες πολύ καλύτερα, ενώ οι περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη γλώσσα, τη μνήμη, την οπτικοποίηση αλλά και την αίσθηση προσανατολισμού ήταν περισσότερο ενεργές, ενώ αυτοί που έγραψαν  στον υπολογιστή θυμόντουσαν πολύ λιγότερες πληροφορίες και αυτές συγκεχυμένες, Απεδείχθη σε αυτή την έρευνα ότι η παραδοσιακή γραφή βοηθάει στην εκμάθηση και στην απομνημόνευση μέσα από τις μοναδικές λεπτομέρειες που προκύπτουν από αυτή τη διαδικασία, όπως το σχήμα των γραμμάτων, η αίσθηση του χαρτιού, η θέση των λέξεων στη σελίδα. Ο εγκέφαλός μας απορροφά όλες αυτές τις πληροφορίες, οι οποίες μπορούν αργότερα να χρησιμεύσουν ως εναύσματα, ώστε να ανασύρουμε με μεγαλύτερη ακρίβεια τις πληροφορίες από τη μνήμη μας.

Συγκριτικά, όταν εισάγουμε πληροφορίες σε ένα υπολογιστή, σε ένα smartphone  ή σε ένα tablet  οι λέξεις δεν καταλαμβάνουν χώρο στην φυσική  θέση στον εγκέφαλό μας και εξαφανίζονται με το σβήσιμο της συσκευής, αφήνοντας σημαντικά λιγότερες οπτικές και χωροταξικές πληροφορίες που δυνητικά θα βοηθούσαν στην ανάκληση τους.

Πάντως δεν πρέπει να διαλέξουμε ανάμεσα στο έναν ή το άλλο τρόπο γραφής, υπάρχει θέση στον εγκέφαλο  μας  και για τη γραφή με το χέρι και για την γραφή με πληκτρολόγηση και στο τέλος από το να καθόμαστε κάθε βράδυ απαθείς με καρφωμένο το βλέμμα στο εκράν της τηλεόρασης χωρίς να κάνουμε απολύτως τίποτα, καλύτερα να πληκτρολογούμε κάτι στον υπολογιστή μας, να συμμετέχουμε τέλος πάντων και σε κάτι.

Τα παιδιά είναι έτοιμα από αναπτυξιακής πλευράς να αρχίσουν να χρησιμοποιούν συστηματικά τους υπολογιστές προς το τέλος του Δημοτικού, και αυτή είναι μια καλή ηλικία να αρχίσουν να αναπτύσσουν την  τεχνολογική τους μόρφωση, που θα τους είναι τόσο αναγκαία.

Είναι σημαντικό, όμως, οι φορείς παιδείας, το Υπουργείο Παιδείας, η Διδασκαλική Ομοσπονδία και οι Λειτουργοί Μέσης Εκπαίδευσης να έχουν στο μυαλό τους πως η γραφή με μολύβι και χαρτί είναι άκρως σημαντική στην εκπαιδευτική διαδικασία για την μόρφωση  των παιδιών. Όσο για μας τους ηλικιωμένους , όσοι  έχουμε κάπως ξεχάσει τι σημαίνει χαρτί και μολύβι, πρέπει κάποιες  στιγμές  να ανοίγουμε το συρτάρι όπου κρύβουμε τα μολύβια μας και το παλιό τετράδιο μας και να γράφουμε με όμορφα γράμματα και καλή ορθογραφία  ένα κείμενο με τους κωδικούς του Internet, ή έστω την παραγγελία για τα ψώνια μας στο Σουτέρ μάρκετ.


Δεν υπάρχουν σχόλια: